มุสลิมกับการลงทุนในหุ้น ตามหลักชะรีอะฮ์ พร้อมโอกาสที่เปิดกว้างแก่นักลงทุน
ในบางกลุ่มของชาวมุสลิมอาจมีความเข้าใจที่แพร่หลายว่า “ตลาดหุ้นเป็นสิ่งต้องห้าม” เพราะเชื่อว่ามีความเกี่ยวข้องกับดอกเบี้ย (ริบา – Riba) ซึ่งเกี่ยวกับการเก็งกำไรที่ไม่ชัดเจน (ฆอรอร – Gharar) หรือธุรกิจที่เป็นฮะรอม (Haram) ด้วยความเข้าใจเช่นนี้ทำให้หลายคนเลือกที่จะอยู่ห่างจากการลงทุน เพื่อหลีกเลี่ยงสิ่งที่อาจไม่สอดคล้องกับหลักศาสนา
อย่างไรก็ตาม อิสลามมิได้ปิดกั้นการลงทุนโดยสิ้นเชิง ตราบใดที่ดำเนินการอย่างมีความรู้ มีความรอบคอบ และอยู่ภายใต้กรอบชะริอะฮ์ เพราะการลงทุนสามารถเป็นแนวทางหนึ่งในการใช้ทรัพย์สิน (อามานะฮ์ – Amanah) ที่อัลลอฮ์ทรงมอบหมายให้เกิดประโยชน์อย่างถูกต้อง
หลักการอิสลามเกี่ยวกับทรัพย์สินและการลงทุน
ในมุมมองอิสลาม ทรัพย์สินถือเป็นสิ่งที่อัลลอฮ์ทรงมอบหมายเพื่อทดสอบ ไม่ใช่สิทธิ์ขาดของมนุษย์ ดังนั้น การเก็บทรัพย์โดยไม่ก่อให้เกิดประโยชน์ก็อาจไม่สอดคล้องกับแนวทางศาสนา การนำไปใช้ในกิจกรรมที่เป็นประโยชน์และฮาลาล จึงอาจถือว่าเหมาะสมกว่า
เมื่อพิจารณาในบริบทของการลงทุน ชาวมุสลิมควรยึดตามหลักการสำคัญดังนี้
1. หลีกเลี่ยงริบา (Riba – ดอกเบี้ย) ในธุรกิจที่อิงรายได้จากดอกเบี้ย เช่น ธนาคารทั่วไปหรือพันธบัตรดั้งเดิม ซึ่งไม่สอดคล้องกับหลักการอิสลาม
2. หลีกเลี่ยงฆอรอร (Gharar – ความไม่แน่นอนเกินควร) อิสลามห้ามธุรกรรมที่คลุมเครือหรือมีลักษณะเสี่ยงดวง (มัยซิร – Maisir) เช่น การพนันหรือการซื้อขายที่ไม่มีสินทรัพย์จริงรองรับ
3. ไม่ลงทุนในกิจการที่เป็นฮะรอม (Haram) เช่น ธุรกิจสุรา การพนัน เนื้อสุกร อาวุธบางประเภท หรือสื่อที่ไม่เหมาะสม
4. ความสะอาดของรายได้ (Purification) หากบริษัทมีรายได้ส่วนน้อยที่ไม่สอดคล้องกับหลักการอิสลาม ผู้ลงทุนควรหักส่วนดังกล่าวออกจากเงินปันผลและนำไปบริจาค เพื่อชำระรายได้ให้สะอาด
เหตุผลที่ชาวมุสลิมจำนวนมากลังเลกับการลงทุน
แม้การลงทุนจะไม่ถูกห้ามโดยสิ้นเชิง แต่การเลือกหุ้นรายตัวถือเป็นเรื่องซับซ้อน ต้องตรวจสอบทั้งธุรกิจหลัก อัตราหนี้สิน และรายได้ที่อาจปนเปื้อน ซึ่งไม่ใช่ทุกคนที่จะมีเวลาศึกษาข้อมูล หรือความรู้เพียงพอในการตรวจสอบ
ดังนั้น ชาวมุสลิมจำนวนไม่น้อยเลือกที่จะไม่ลงทุนเลยเพื่อหลีกเลี่ยงความเสี่ยงที่จะทำผิดพลาด แต่ในอีกมุมหนึ่ง การไม่ลงทุนก็มีความเสี่ยงได้เช่นกัน เช่น
เหตุผลที่ชาวมุสลิมจำนวนมากลังเลกับการลงทุน
แม้การลงทุนจะไม่ถูกห้ามโดยสิ้นเชิง แต่การเลือกหุ้นรายตัวถือเป็นเรื่องซับซ้อน ต้องตรวจสอบทั้งธุรกิจหลัก อัตราหนี้สิน และรายได้ที่อาจปนเปื้อน ซึ่งไม่ใช่ทุกคนที่จะมีเวลาศึกษาข้อมูล หรือความรู้เพียงพอในการตรวจสอบ
ดังนั้น ชาวมุสลิมจำนวนไม่น้อยเลือกที่จะไม่ลงทุนเลยเพื่อหลีกเลี่ยงความเสี่ยงที่จะทำผิดพลาด แต่ในอีกมุมหนึ่ง การไม่ลงทุนก็มีความเสี่ยงได้เช่นกัน เช่น
• จากโอกาสที่พลาดไป ในการสร้างความมั่นคงระยะยาวสำหรับครอบครัว
• จากการบริหารทรัพย์สินที่ไม่เต็มประสิทธิภาพ ซึ่งอาจไม่สอดคล้องกับแนวคิดการใช้อามานะฮ์อย่างมีความรับผิดชอบ
ดังนั้น ศาสนาอิสลามจึงส่งเสริมให้ชาวมุสลิมใช้ทรัพย์ในสิ่งที่เป็นประโยชน์ ไม่ว่าจะเป็นการทำธุรกิจที่ฮาลาล การบริจาคเพื่อสังคม หรือการลงทุนที่สอดคล้องกับหลักศาสนา รวมถึงการเก็บทรัพย์ไว้เฉย ๆ โดยไม่ใช้ให้เกิดประโยชน์ จึงอาจไม่ใช่ทางเลือกที่เหมาะสมที่สุดเสมอไป
การลงทุนตามหลักชะรีอะฮ์: แนวทางและทางเลือก
เพื่อตอบโจทย์ความต้องการของชาวมุสลิมที่อยากลงทุนอย่างถูกต้อง ปัจจุบันได้มีการพัฒนาเครื่องมือทางการเงินหลายรูปแบบ ประกอบด้วย
ดังนั้น ศาสนาอิสลามจึงส่งเสริมให้ชาวมุสลิมใช้ทรัพย์ในสิ่งที่เป็นประโยชน์ ไม่ว่าจะเป็นการทำธุรกิจที่ฮาลาล การบริจาคเพื่อสังคม หรือการลงทุนที่สอดคล้องกับหลักศาสนา รวมถึงการเก็บทรัพย์ไว้เฉย ๆ โดยไม่ใช้ให้เกิดประโยชน์ จึงอาจไม่ใช่ทางเลือกที่เหมาะสมที่สุดเสมอไป
การลงทุนตามหลักชะรีอะฮ์: แนวทางและทางเลือก
เพื่อตอบโจทย์ความต้องการของชาวมุสลิมที่อยากลงทุนอย่างถูกต้อง ปัจจุบันได้มีการพัฒนาเครื่องมือทางการเงินหลายรูปแบบ ประกอบด้วย
• ดัชนีหุ้นที่ผ่านการคัดกรองตามชะริอะฮ์ เช่น MSCI Islamic หรือ FTSE Shariah Index ซึ่งเลือกเฉพาะบริษัทที่สอดคล้องกับหลักศาสนา
• กองทุนรวม และ Islamic ETF มีบริษัทจัดการทำหน้าที่เป็นผู้คัดเลือกหุ้นที่ผ่านเกณฑ์ชะริอะฮ์มารวมไว้ในพอร์ตเดียว ลดภาระของผู้ลงทุนที่ไม่สามารถตรวจสอบเองได้
• Sukuk (ตราสารหนี้อิสลาม) เป็นเครื่องมือคล้ายพันธบัตร แต่ไม่เกี่ยวข้องกับดอกเบี้ย โดยสร้างรายได้จากการลงทุนจริง เช่น โครงการอสังหาริมทรัพย์หรือโครงสร้างพื้นฐาน
• การลงทุนในธุรกิจที่โปร่งใสและฮาลาลเช่น การเกษตร อสังหาริมทรัพย์ หรือธุรกิจบริการที่สอดคล้องกับชะรีอะฮ์
สิ่งเหล่านี้สะท้อนให้เห็นว่าการลงทุนแบบฮาลาลมีทางเลือกหลากหลาย ไม่จำกัดเพียงหุ้นหรือกองทุนเท่านั้น
สิ่งที่นักลงทุนมุสลิมควรใส่ใจ
สิ่งเหล่านี้สะท้อนให้เห็นว่าการลงทุนแบบฮาลาลมีทางเลือกหลากหลาย ไม่จำกัดเพียงหุ้นหรือกองทุนเท่านั้น
สิ่งที่นักลงทุนมุสลิมควรใส่ใจ
แม้จะมีผลิตภัณฑ์ที่ผ่านการคัดกรองแล้ว ผู้ลงทุนยังควรตระหนักในประเด็นสำคัญ เช่น
• Purification ของเงินปันผลอาจยังจำเป็น เพราะบางครั้งรายได้ปนเปื้อนเล็กน้อยยังคงอยู่
• พอร์ตมีการเปลี่ยนแปลง หุ้นหรือสินทรัพย์ในกองทุนอาจปรับเปลี่ยนตามรอบการทบทวน
• ข้อจำกัดด้านการเข้าถึง ไม่ใช่ทุกประเทศหรือโบรกเกอร์ที่เปิดให้ลงทุนในผลิตภัณฑ์อิสลามได้
• การขอคำปรึกษาจากผู้รู้ (Ulama หรือ Mufti) ถือเป็นสิ่งสำคัญ โดยเฉพาะในกรณีที่การลงทุนมีความซับซ้อน หรือเมื่อต้องการความมั่นใจว่าเป็นไปตามหลักศาสนาหรือไม่
สำหรับนักลงทุนชาวอิสลามที่ต้องการลงทุนในหุ้นต่างประเทศโดยยึดหลักชะริอะฮ์ รวมถึงนักลงทุนทั่วไปที่ต้องการลงทุนในหุ้นต่างประเทศ ทาง KTAM ได้นำเสนอกองทุนรวมอิสลามกองทุนแรกและกองทุนเดียวในประเทศไทยที่เน้นการลงทุนในหุ้นต่างประเทศ ได้แก่
กองทุนเปิดเคแทม World Islamic Equity Passive (KT-WISLAMIC)
(ความเสี่ยงระดับ 6) เน้นลงทุนในหน่วยลงทุนของกองทุน iShares MSCI World Islamic UCITS ETF (กองทุนหลัก) โดยเฉลี่ยในรอบปีบัญชีไม่น้อยกว่าร้อยละ 80 ของ NAV กองทุนหลักบริหารจัดการโดย BlackRock Asset Management Ireland Limited (บริษัทในเครือของ BlackRock, Inc.) มีการบริหารแบบ Passive และมุ่งหวังที่จะสร้างผลตอบแทนให้สอดคล้องกับผลการดำเนินงานของดัชนี MSCI World Islamic Index ซึ่งเป็นดัชนีที่สะท้อนผลตอบแทนจากการลงทุนในหุ้นขนาดใหญ่และขนาดกลางในประเทศที่พัฒนาแล้วโดยเป็นไปตามหลักชะริอะฮ์
ทั้งนี้ บริษัทฯ ได้เปิดเสนอขายหน่วยลงทุน 2 ชนิด ได้แก่ KT-WISLAMIC–A ซึ่งจะเรียกเก็บค่าธรรมเนียมการขายหน่วยลงทุน (Front-end Fee) จำนวน 1% และ KT-WISLAMIC-AB ซึ่งบริษัทฯ จะไม่เรียกเก็บ Front-end Fee แต่จะเรียกเก็บค่าธรรมเนียมการรับซื้อคืนหน่วยลงทุน (Back-end Fee) จำนวน 1% ในกรณีที่ถือครองหน่วยลงทุนต่ำกว่า 1 ปี (ข้อมูล ณ วันที่ 10 ก.ย. 68)
สรุป
การลงทุนสำหรับมุสลิมไม่ใช่สิ่งต้องห้าม หากดำเนินการอย่างรอบคอบและสอดคล้องกับหลักศาสนา ปัจจุบันมีเครื่องมือทางการเงินที่โปร่งใสและผ่านการตรวจสอบแล้วมากขึ้น เช่น ดัชนีหุ้นชะริอะฮ์, Sukuk (ตราสารศุกูก) หรือกองทุนรวมอิสลาม
สำหรับผู้ที่ต้องการบริหารทรัพย์สินให้เกิดประโยชน์ การลงทุนเหล่านี้อาจเป็นอีกหนึ่งทางเลือกที่สามารถพิจารณาได้ แต่ควรศึกษาข้อมูลให้รอบด้าน ขอคำแนะนำจากผู้รู้และประเมินความเหมาะสมกับสถานการณ์ของตนเอง
หมายเหตุ: บทความนี้จัดทำขึ้นเพื่อให้ข้อมูลทั่วไป ไม่ใช่คำแนะนำทางการเงินหรือฟัตวา การตัดสินใจลงทุนควรอาศัยการศึกษาเพิ่มเติมและคำปรึกษาจากผู้เชี่ยวชาญที่เกี่ยวข้อง
สนใจเปิดบัญชีผ่านแอปพลิเคชั่น KTAM Smart Trade ได้ที่ https://bit.ly/KTSTSignIn
คำเตือน : กองทุนนี้มีความเสี่ยงด้านอัตราแลกเปลี่ยน ทั้งนี้ กองทุนมีนโยบายป้องกันความเสี่ยงโดยดุลยพินิจของผู้จัดการกองทุน ในกรณีที่กองทุนไม่ได้มีนโยบายป้องกันความเสี่ยงอัตราแลกเปลี่ยนทั้งจำนวนผู้ลงทุนอาจจะขาดทุน หรือได้รับเงินคืนต่ำกว่าเงินลงทุนเริ่มแรกได้ / ผู้ลงทุนต้องทำความเข้าใจลักษณะสินค้า เงื่อนไขผลตอบแทน และความเสี่ยงก่อนตัดสินใจลงทุน
ผู้เขียน : เขมรัฐ ทรงอยู่
รองผู้อำนวยการ ฝ่ายลงทุนต่างประเทศ
บลจ.กรุงไทย
สำหรับนักลงทุนชาวอิสลามที่ต้องการลงทุนในหุ้นต่างประเทศโดยยึดหลักชะริอะฮ์ รวมถึงนักลงทุนทั่วไปที่ต้องการลงทุนในหุ้นต่างประเทศ ทาง KTAM ได้นำเสนอกองทุนรวมอิสลามกองทุนแรกและกองทุนเดียวในประเทศไทยที่เน้นการลงทุนในหุ้นต่างประเทศ ได้แก่
กองทุนเปิดเคแทม World Islamic Equity Passive (KT-WISLAMIC)
(ความเสี่ยงระดับ 6) เน้นลงทุนในหน่วยลงทุนของกองทุน iShares MSCI World Islamic UCITS ETF (กองทุนหลัก) โดยเฉลี่ยในรอบปีบัญชีไม่น้อยกว่าร้อยละ 80 ของ NAV กองทุนหลักบริหารจัดการโดย BlackRock Asset Management Ireland Limited (บริษัทในเครือของ BlackRock, Inc.) มีการบริหารแบบ Passive และมุ่งหวังที่จะสร้างผลตอบแทนให้สอดคล้องกับผลการดำเนินงานของดัชนี MSCI World Islamic Index ซึ่งเป็นดัชนีที่สะท้อนผลตอบแทนจากการลงทุนในหุ้นขนาดใหญ่และขนาดกลางในประเทศที่พัฒนาแล้วโดยเป็นไปตามหลักชะริอะฮ์
ทั้งนี้ บริษัทฯ ได้เปิดเสนอขายหน่วยลงทุน 2 ชนิด ได้แก่ KT-WISLAMIC–A ซึ่งจะเรียกเก็บค่าธรรมเนียมการขายหน่วยลงทุน (Front-end Fee) จำนวน 1% และ KT-WISLAMIC-AB ซึ่งบริษัทฯ จะไม่เรียกเก็บ Front-end Fee แต่จะเรียกเก็บค่าธรรมเนียมการรับซื้อคืนหน่วยลงทุน (Back-end Fee) จำนวน 1% ในกรณีที่ถือครองหน่วยลงทุนต่ำกว่า 1 ปี (ข้อมูล ณ วันที่ 10 ก.ย. 68)
สรุป
การลงทุนสำหรับมุสลิมไม่ใช่สิ่งต้องห้าม หากดำเนินการอย่างรอบคอบและสอดคล้องกับหลักศาสนา ปัจจุบันมีเครื่องมือทางการเงินที่โปร่งใสและผ่านการตรวจสอบแล้วมากขึ้น เช่น ดัชนีหุ้นชะริอะฮ์, Sukuk (ตราสารศุกูก) หรือกองทุนรวมอิสลาม
สำหรับผู้ที่ต้องการบริหารทรัพย์สินให้เกิดประโยชน์ การลงทุนเหล่านี้อาจเป็นอีกหนึ่งทางเลือกที่สามารถพิจารณาได้ แต่ควรศึกษาข้อมูลให้รอบด้าน ขอคำแนะนำจากผู้รู้และประเมินความเหมาะสมกับสถานการณ์ของตนเอง
หมายเหตุ: บทความนี้จัดทำขึ้นเพื่อให้ข้อมูลทั่วไป ไม่ใช่คำแนะนำทางการเงินหรือฟัตวา การตัดสินใจลงทุนควรอาศัยการศึกษาเพิ่มเติมและคำปรึกษาจากผู้เชี่ยวชาญที่เกี่ยวข้อง
สนใจเปิดบัญชีผ่านแอปพลิเคชั่น KTAM Smart Trade ได้ที่ https://bit.ly/KTSTSignIn
คำเตือน : กองทุนนี้มีความเสี่ยงด้านอัตราแลกเปลี่ยน ทั้งนี้ กองทุนมีนโยบายป้องกันความเสี่ยงโดยดุลยพินิจของผู้จัดการกองทุน ในกรณีที่กองทุนไม่ได้มีนโยบายป้องกันความเสี่ยงอัตราแลกเปลี่ยนทั้งจำนวนผู้ลงทุนอาจจะขาดทุน หรือได้รับเงินคืนต่ำกว่าเงินลงทุนเริ่มแรกได้ / ผู้ลงทุนต้องทำความเข้าใจลักษณะสินค้า เงื่อนไขผลตอบแทน และความเสี่ยงก่อนตัดสินใจลงทุน
ผู้เขียน : เขมรัฐ ทรงอยู่
รองผู้อำนวยการ ฝ่ายลงทุนต่างประเทศ
บลจ.กรุงไทย
Line
